محدوده استان کرمانشاه، از هزاره های قبل از میلاد محل سکونت اقوام مختلف بوده است. استان کرمانشاه ناحیه ای کوهستانی است که مابین فلات ایران و جلگه بین النهرین قرار گرفته و سراسر آن را قله ها و ارتفاعات رشته کوه های زاگرس پوشانده است. این استان به لحاظ صنعتی و کشاورزی منطقه ای پررونق بوده و به لحاظ قدمت و دیرینگی زیست در این ناحیه از جلوه های گردشگری و جاذبه های خاصی برخوردار است. کتیبه بیستون و نقوش برجسته آن مهم ترین جاذبه این خطه از ایران است که به همراه ده ها اثر دیدنی و طبیعی دیگر جاذبه های جهانگردی این استان را تشکیل داده اند.
مکان های دیدنی و تاریخی
استان کرمانشاه دارای مکان های تاریخی و دیدنی بسیاری است که شامل جاذبه های طبیعی و تاریخی متعدد می شوند. استان چشمه ها، سراب ها و غارهای متعددی چون: چشمه آب گرم، تنگ حمام، چشمه عبدی، چشمه هندی آباد، چشمه صیفور، سراب نیلوفر، سراب یاوری، سراب طاق روسان، سراب های خفر، سراب نوژی وران، سراب قنبر، غار شهربانو، غار های عسل، مرد و زان و غار انار در ارتفاعات بیستون، غار قوری قلعه در جنگل های اورامانات، غارکاوات، غارپروا، غارآسنگران، غارتایله نو، غاررتیل، غار کلیسا، غار میراوی، غار نوروزخان، غار جوجو، غار حاجی، غارهای آوه زا و کبوتر، غار سید شهاب و.... را در خود جای داده است که هر یک از آن ها از جذابیت های خاص خود برخوردار است.
مکان های تاریخی و باستانی نیز از دیگر جاذبه های استان کرمانشاه به شمار می رود که آتشکده چهارقاپو، بقعه امام زاده های متعدد، مسجد های بزرگ و با ارزش معماری چون مسجد جامع، قلعه های قدیمی و متعدد چون قلعه بیستون، قلعه هژبر، قلعه مروان، قلعه شاهین، قلعه گه، قلعه خاموش، قلعه بزه رود، قلعه ساری اصلان، قلعه هرسین، قلعه منیژه، قلعه گبری، قلعه ژیان و زیارتگاه هایی چون: زیارتگاه شوقی علمی، زیارتگاه تخت تیمور، شاه زاده محمد ابراهیم، شهرهای باستانی و قدیمی چون شهر چمچال، کاروان سراهای متعدد به همراه کم نظیرترین کتیبه ها و نقش های باستانی تنها بخشی از این دیدنی ها را تشکیل می دهند که در نقاط مختلف استان پراکنده شده اند و گردشگرا ن را به سوی خود می خوانند.
صنایع و معادن
صنایع استان نیز به دو گروه صنایع دستی و ماشینی تقسیم می شود . کرمانشاه از دیرباز به سبب موقعیت خاص جغرافیایی و نیازاهالی به لوازم و مواد اولیه زیستی مرکز صنایع دستی بوده است و در بین مردم بومی افراد مستعد و ماهر در هر رشته پرورش یافته اند. از سوی دیگر شیوه معیشت عشایری استان زمینه های مساعدی را جهت گسترش صنایع دستی فراهم نموده است صنایع دستی این استان مشتمل بر قالی، گلیم، جاجیم و انواع گیوه است. بزرگ ترین صنعت کارخانه ای استان کرمانشاه تصفیه خانه نفت است که کارخانه آن در کنار رود قره سو ساخته شده است. قدیمی ترین کارخانه صنایع غذایی استان کرمانشاه، کارخانه قند اسلام آباد است. عمده ترین معادن این استان نیز عبارتند از: آهن، سرب، گوگرد، آلومیت، کوارتزیت و …
کشاورزی و دام داری
در استان کرمانشاه به علت شرایط آب و هوایی مناسب محصولات کشاورزی متعددی از قبیل : گندم، جو، چغندر قند، برنج، صیفی، سبزی و میوه هایی چون : گردو، بادام، انار، سیب، مرکبات و خرما تولید می شود . ازآن جا که بیش تر ساکنین این استان از گذشته های دورزندگی کوچ نشینی توأم با معیشتی بر اساس دام داری داشته اند، این استان از مناطق عمده ایران در امر دام پروری به شمار می آید. هم چنین مرغ داری، زنبورداری و صید ماهی نیز در کنار کشاورزی و دام داری رایج اسا و معمولاً گوشت مرغ و ماهی و عسل مورد نیاز مردم در استان تولید می شود.
وجه تسمیه و پیشینه تاریخی
نام کرمانشاه به بهرام شاه ساسانی منسوب است که در روزگار پدرش، فرمان روایی ایالات کرمان را داشت و بدین جهت به کرمانشاه لقب یافت. محدوده استان کرمانشاه، از هزاره های قبل از میلاد؛ محل سکونت اقوام مختلف بوده است. درآثار سارگن – شاه اکو که از سال 2048 تا 2030 قبل از میلاد بر جنوب بین النهرین فرمان رانده از مردم زاگرس به عنوان « آریزان یا نخسی » یاد شده است. به استناد کتیبه های بابل، آشور و عیلام ساکنان دامنه های زاگرس طوایفی به نام های لولوبی، گوشی، هانائی، فایری، آموا و پارسوا بوده اند. در خصوص اصل و نژاد این طوایف، نظرات متضادی ابراز شده است. طوایف آمادا و پارسوا آریایی و طوایف گوتی و کاسی نیز به احتمال زیاد آریایی بوده اند، اما در آریایی بودن لولوبی ها و مانایی ها تردید وجود دارد. لولوبی ها یا لولوها اجداد لرها، در گذشته دور در ذهاب کرمانشاه، شهر باستانی زور و سلیمانیه زندگی می کرده اند .
نام ماد برای نخستین بار به صورت « آماده ای » در جملات آشوریان به نواحی کردستان فعلی اتلاق شده است. بنابراین می توان دریافت که از هزار سال قبل از میلاد قوم ماد در دامنه های زاگرس سکونت داشته اند. در روزگار ساسانیان، نواحی غرب و مخصوصا کرمانشاه مورد توجه شهریاران ساسانی بوده و به علت نزدیکی با تیسفون ( پایتخت ) ایام تابستان ( ییلاق ) را در آن می گذرانده اند. قباد اول و خسرو اول ( انوشیروان ) ساسانی نیز به این ناحیه توجهی خاص داشته اند. در اخبار مورخان اسلامی به کرات آمده است که خسرو اول انوشیروان در نواحی طاق بستان، قصرهایی ساخته که در آن ها از بزرگان چینی، هندی، و قیصر روم و دیگر حکم رانان پذیرایی می کرده است. خسرو دوم ملقب به پرویز نیز در این منطقه باغ های زیبا ساخته بود که درآن قصرها و عمارت های باشکوه وجود داشته است. عمران و آبادانی جدی و پیوسته این ناحیه وبه ویژه شهر کرمانشاه از دوران قاجار آغاز شده است. این منطقه هم اکنون یکی از مناطق آباد، آرام و باصفای ایران است که یادگارهای بسیار زیادی از تاریخ گذشته را در خود جای داده است.
مشخصات جغرافیایی
استان کرمانشاه درمیانه ضلع باختری ایران بین 33 درجه و 36 دقیقه تا 35 درجه و 15 دقیقه پهنای شمالی و 45 و 24 دقیقه تا 48 درجه و 30 دقیقه درازای خاوری از نصف النهار گرینویچ قرار گرفته است. این استان از شمال به استان کردستان از جنوب به استان های لرستان و ایلام از خاور به استان های همدان و از باختر به کشورعراق محدود شده است. استان کرمانشاه ناحیه ای کوهستانی است که مابین فلات ایران و جلگه بین النهرین قرار گرفته و سراسر آن را قله ها و ارتفاعات رشته کوه های زاگرس پوشانده است. استان کرمانشاه در معرض جبهه های مرطوب مدیترانه ای قرار دارد که در برخورد با ارتفاعات زاگرس، موجبات ریزش برف و باران را فراهم می سازد. راه های دسترسی به این استان عبارتند از
- مسیر تهران – خسروی که از کرمانشاه عبور می کند.
- مسیر جلفا – بندر امام به طول 1421 کیلومتر که در 744 کیلومتری از کرمانشاه عبور می کند.
- مسیر تهران – سنندج که در فاصله 520 کیلومتری از کرمانشاه عبور می کند.
- کرمانشاه دارای فرودگاه بین المللی نیز است.
